Yavuz Sultan Selim Dönemi İran Seferi
Yavuz Sultan Selim Dönemi İran Seferi, Sultan Selim tahta çıktığı zamanlarda Osmanlı sıkıntılı bir dönem yaşıyordu ve bunalımın en büyük nedeni Şii Safevi Devleti idi. Osmanlı Devleti'nin Anadolu'daki egemenliğinin sağlamlaşması için Safevi Devleti'nin ortadan kalkması gerekiyordu. Yavuz Sultan Selim'in başka bir amacı ise bütün İslam devletlerinin tek bir devlet çatısı altında toplamaktı.
Sultan Selim, Safevilerle girilebilecek savaşa karşı hazırlıklar yaparken Şah İsmail de aynı dönemde Safevilerin başında Osmanlılara karşı savaş hazırlıkları içerisindeydi. 1514 yılının baharında Yavuz Sultan Selim ordusuyla birlikte İran seferine çıkmıştır. 50.000 kişilik kuvvetle birlikte oğlu Süleyman'ı Anadolu'da emniyet için bırakmıştı. Böylece Osmanlı kuvvetleri Erzincan'dan Tebriz'e doğru ilerlemeye başlamışlardı.
Safevi ve Osmanlı ordularının ikisi de Türk ve Müslüman'dı sefer oldukça uzun sürmüş Safevi ve Osmanlı güçleri henüz karşılaşmamışlardı. Osmanlı ordusunda bazı kıtlıklar ve güçlükler baş göstermeye başlamıştı bu sebeple orduda seferden geri dönmeyi düşünenler dahi vardı. Bu rahatsızlıkları fark eden I. Selim askerlerine geri dönmeye niyeti olmadığını ve askerleri kışkırtanlarla sefer sonrasında hesaplaşacaktı. Safevi ordusunda top yoktu fakat Osmanlı'da topçu kuvvetleri bulunuyordu.
Osmanlı ve Safevi orduları 23 Ağustos 1514 tarihinde Çaldıran Ovası'nda karşılaştılar. Safevi Ordusu'nun süvarileri fazlayken Osmanlı ordusunun yaya kuvvetleri çoktu.
24 Ağustos'ta gerçekleşen savaşta Safevi'ler bozguna uğramış Osmanlı kuvvetleri zafer kazanmıştı. Osmanlı ordusunda ateşli silahların bulunması savaşta zafer kazanılmasını kaçınılmaz kılmıştı.
Muharebe Osmanlıların lehine sonuçlanmıştı ve muharebe sırasında yaralanan Şah İsmail, askerlerinin birinden aldığı at ile savaş alanından kaçmıştı. Yaşadığı ağır yenilgi sonrasında Şah İsmail eski saygınlığını kaybetmişti. Böylece Doğu Anadolu'da Osmanlılar için bir tehlike kalmamıştı. Çaldıran Zaferi'nden sonra, Erzincan ve Bayburt Osmanlı hakimiyetine geçmişti. I. Selim ise yoluna devam ederek Tebriz'e girdi şehirdeki birçok ilim adamı ve sanatçıyı İstanbul'a gönderdi.
15 Eylül 1514'te Tebriz'den Karabağ'a hareket eden Yavuz Sultan Selim kışı orada geçirdi ve baharda İran'ı tümüyle almayı istese de şartlar müsait olmadığı için Amasya'ya geçti. Kışı Amasya'da geçiren Sultan Selim, ilkbaharda yeniden İran seferine çıkacağı için top ve cephaneyi Şarkı Karahisar'da bırakmıştı. Sultan Selim, Amasya'da oturduğu sırada Dukakinoğlu Ahmed Paşa'yı veziriazam ve defterdar; Piri Mehmed Paşa'yı da üçüncü vezir ilan etti fakat Ahmed Paşa'nın veziriazam olmasından iki ay sonra, devlet adamlarının kışkırtmasıyla Şubat 1515 tarihinde yeniçeri ayaklanması oldu. Bunun üzerine Sultan Selim ayaklanma sebebini öğrenmiş ve askeri ayaklanmaya teşvik ettiği için ayrıca Dulkadiroğlu'yla ittifakı olduğu anlaşıldığı için Ahmed Paşa'yı idam etmiştir. Bu olaydan sonra Selim bir süre kimseyi veziriazamlığa tayin etmemiştir.
Yavuz Sultan Selim, askerin vaziyeti üzerine tekrar İran Seferi yapamayacağını, emniyet sağlamak için doğu güney sınırlarına ait bazı yerleri ele geçirmeye karar vermiştir.
19.01.2024 04:44:45
Yavuz Sultan Selim Dönemi İran Seferi ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
